โรคเส้นเลือดดำฝอย และเส้นเลือดดำร่างแห เป็นเส้นเลือดดำที่ขยายตัวผิดปกติบริเวณขา เป็นกลุ่มโรคหลอดเลือดดำไหลเวียนบกพร่องเรื้อรังแบบเดียวกับเส้นเลือดขอด แต่จะมีขนาดเล็กกว่าเส้นเลือดขอด โดยทั่วไปเส้นเลือดดำฝอยมักจะมีสีแดง และมีขนาดเล็กกว่า 1 มิลลิเมตร ส่วนเส้นเลือดดำร่างแหมักจะมีสีม่วง หรือสีเขียว อยู่ลึกกว่าเส้นเลือดดำฝอย และมีขนาดประมาณ 1-3 มิลลิเมตร ส่วนมากผู้ป่วยที่มีปัญหาเหล่านี้มักจะกังวลเกี่ยวกับเรื่องความสวยงามของขา โดยการรักษาหลักคือการฉีดยาสลายหลอดเลือด และการยิงเลเซอร์หลอดเลือดผ่านทางผิวหนัง
เส้นเลือดฝอยที่ขาเกิดจากอะไร
สาเหตุในการเกิดเส้นเลือดดำฝอยส่วนใหญ่มาจากพฤติกรรมในการใช้ชีวิต หรือการทำงานที่ไม่เหมาะสม เช่น การยืน หรือนั่งอยู่กับที่นานๆ ส่งผลให้เลือดดำไหลเวียนน้อยลงและคั่งอยู่ที่บริเวณขา ทำให้ความดันภายในหลอดเลือดดำสูงมากขึ้น ส่งผลให้หลอดเลือดดำที่ผิวหนังขยายตัวใหญ่ขึ้นจนเกิดเป็นเส้นเลือดดำร่างแหและเส้นเลือดดำฝอยในที่สุด
เส้นเลือดฝอยที่ขาอันตรายไหม
ปัญหาของโรคเส้นเลือดดำฝอยมันจะเป็นเรื่องของความสวยงามเป็นส่วนมาก ผู้ป่วยมีความกังวล รู้สึกไม่มันใจเวลาใส่กระโปรงหรือกางเกงขาสั้น แต่พบว่าผู้ป่วยบางรายอาจจะมีอาการร่วมด้วย เช่น อาการปวดเมื่อย ตึงน่อง หรือรู้สึกหนักขาได้
ผลข้างเคียงและภาวะแทรกซ้อนในระยะต่างๆ
โรคเส้นเลือดดำฝอย หรือเส้นเลือดดำร่างแหส่วนมากผู้ป่วยมักจะไม่ค่อยมีอาการ แต่หากปล่อยทิ้งไว้ โดยไม่ได้รักษาหรือไม่ได้ปรับเปลี่ยนหลีกเลี่ยงพฤติกรรมเสี่ยง อาจส่งผลให้อาการของโรคเป็นรุนแรงเพิ่มมากขึ้นได้ ผู้ป่วยอาจจะมีอาการปวดเมื่อยขา มีขาบวมเป็นๆหายๆ ตรวจร่างกายอาจพบผิวหนังบริเวณข้อเท้ามีสีคล้ำขึ้น หรืออาจมีอาการผื่นผิวหนังอักเสบเรื้อรังที่ขาได้ ซึ่งผู้ป่วยที่มีอาการรุนแรงเหล่านี้ควรได้รับการรักษาด้วยการผ่าตัดเส้นเลือดดำชั้นตื้น ก่อนทำการรักษาเส้นเลือดดำฝอยหรือเส้นเลือดดำร่างแหต่อไป
เส้นเลือดฝอยที่ขารักษาอย่างไร
วิธี1 การฉีดยาสลายหลอดเลือด (sclerotherapy)
วิธีนี้เป็นการฉีดสารเข้าไปในหลอดเลือดดำฝอย เพื่อทำให้เกิดการแข็งตัวของหลอดเลือด และฝ่อไปในที่สุด การฉีดยาสลายหลอดเลือดอาจฉีดได้ทั้งในรูปแบบของเหลว หรือโฟม โดยหลังจากฉีดยาสลายหลอดเลือดแนะนำให้สวมถุงน่องทางการแพทย์หรือพันขาเพื่อให้ตัวยาทำปฏิกิริยาและแนบกับผนังหลอดเลือดให้มากที่สุดเป็นเวลา 2-4 สัปดาห์หลังฉีดยา ผลข้างเคียงหลังการฉีดยาสลายหลอดเลือดอาจเกิดเป็นผื่นลมพิษบริเวณที่ฉีดได้ ซึ่งสามารถหายได้เอง หรือรักษาด้วยการรับประทานยาแก้แพ้ นอกจากนี้หลังฉีดยาอาจเกิดรอยดำบริเวณหลอดเลือดที่ฉีดได้ ซึ่งเกิดจากการอักเสบของหลอดเลือด โดยทั่วไปจะหายไปเองภายใน 4-6 เดือน
วิธี2 การยิงเลเซอร์หลอดเลือดผ่านทางผิวหนัง (transcutaneous vascular laser)
การเลเซอร์หลอดเลือดผ่านทางผิวหนังสามารถรักษาเส้นเลือดดำฝอยขนาดเล็กได้ดี โดยมักใช้ในกรณีที่หลอดเลือดมีขนาดเล็กมาก หรือกรณีที่ผู้ป่วยกลัวเข็มฉีดยา หรือไม่ต้องการสวมถุงน่องหลังการรักษาด้วยการฉีดยาต่อ รวมถึงใช้รักษาหลอดเลือดดำฝอยบริเวณเท้า และข้อเท้าซึ่งมีโอกาสเกิดผิวหนังตายจากการฉีดยาได้
เลเซอร์ที่เหมาะสมในการรักษาหลอดเลือดดำฝอยนั้นควรมีความยาวคลื่น และพลังงานที่เหมาะสม เพื่อให้เลเซอร์ผ่านลงสู่ผิวหนังได้ลึกและสามารถทำลายหลอดเลือดได้ดี ทั่วไปนิยมใช้เป็นกลุ่ม long-pulsed Nd:YAG laser โดยผลข้างเคียงจากการยิงเลเซอร์อาจทำให้เกิดผิวหนังไหม้ หรือมีตุ่มน้ำพองขึ้นได้
สรุป
โรคเส้นเลือดดำฝอย หรือเส้นเลือดดำร่างแหเป็นโรคที่ไม่อันตราย ผู้ป่วยส่วนมากมักกังวลเกี่ยวกับเรื่องความสวยงาม การรักษาหลักคือการฉีดยาสลายหลอดเลือด และการยิงเลเซอร์ผ่านทางผิวหนัง การเลือกวิธีการรักษาที่เหมาะสมจะช่วยให้ได้ผลลัพธ์ที่ดี เกิดผลข้างเคียงต่ำ
