ความเครียดเป็นภาวะทางจิตใจที่มีต่อสถานการณ์ที่ยากหรือลำบากใจ ทุกคนสามารถเกิดความเครียดและตอบสนองต่อสถานการณ์หนึ่งๆได้ต่างกัน ความเครียดมีผลต่อทั้งจิตใจและร่างกายในหลายระบบ ทั้งกล้ามเนื้อ หัวใจ การหายใจ ฮอร์โมน ระบบย่อย ระบบประสาท และระบบสืบพันธ์ หนึ่งในความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นและอาจถูกมองข้ามคือการเปลี่ยนแปลงของระบบหลอดเลือด ซึ่งมีผลนำไปสู่ภาวะเส้นเลือดขอด
ความเครียดทำให้เกิดเส้นเลือดขอดได้จริงไหม
สาเหตุของเส้นเลือดขอดเกิดได้จากหลายปัจจัย พันธุกรรม ภาวะน้ำหนักเกิน กิจกรรมที่มีการยืนหรือเดินต่อเนื่องเป็นระยะเวลานาน และความเครียดเป็นอีกสาเหตุหนึ่งที่ทำให้เกิดเส้นเลือดขอดหรือทำให้เส้นเลือดขอดที่เป็นอยู่เดิมมีอาการมากขึ้นได้
ความเครียดกับเส้นเลือดขอดเกี่ยวข้องกันอย่างไร
- เพิ่มความดันเลือด ความเครียดกระตุ้นการหลังฮอร์โมนคอร์ติซอลและอะดรีนาลีน ฮอร์โมนนี้จะเพิ่มความดันในหลอดเลือด กระตุ้นการสูบฉีดเลือด เพิ่มระดับน้ำตาลในเลือด ทำให้ร่างกายตื่นตัวพร้อมสู้ปัญหาและความเครียดต่างๆ ทำให้เกิดความความดันในหลอดเลือดดำเพิ่มขึ้น ภาวะเส้นเลือดขอดที่เป็นอยู่เดิมจึงมีอาการแย่ลงได้
- ลดการไหลเวียนเลือด ความเครียดทำให้หลอดเลือดหดตัว เลือดจะไปเลี้ยงส่วนต่างๆของร่างกายรวมถึงหลอดเลือดดำที่ขาได้ลดลง ภาวะที่เลือดดำไหลเวียนไม่ดีจะทำให้เลือดคั่งในหลอดเลือดดำที่ขา และก่อให้เกิดภาวะเส้นเลือดขอดตามมา
- กล้ามเนื้อตึง ความเครียดทางจิตใจส่งผลต่อร่างกาย ทำให้กล้ามเนื้อตึงเครียดได้เช่นกัน โดยเฉพาะอย่างยิ่งกล้ามเนื้อคอบ่าไหล่ กล้ามเนื้อรอบดวงตา และยังส่งผลกับกล้ามเนื้อขา หากมีความเครียดเรื้อรังจนกล้ามเนื้อขาตึ้งเรื้อรังจะมีผลให้กล้ามเนื้อลดการบีบปั๊มเลือดกลับสู่หัวใจ เลือดดำจึงคั่งที่บริเวณขา จนลิ้นหลอดเลือดดำเสื่อมสภาพ เกิดเป็นภาวะเส้นเลือดขอดตามมานั่นเอง
วิธีลดความเครียดและป้องกันการเกิดเส้นเลือดขอด
- ออกกำลังกายสม่ำเสมออย่างน้อยวันละ 30 นาที ร่างกายจะหลั่งสารเอนดอร์ฟินซึ่งช่วยลดความเครียด ทำให้ร่างกายรู้สึกผ่อนคลาย และการออกกำลังกายยังเพิ่มความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ ช่วยเรื่องการไหลเวียนของหลอดเลือดดำ
- ทำจิตใจให้สงบ หลายกิจกรรมทีช่วยให้จิตใจสงบ เช่น นั่งสมาธิ ฝึกหายใจ หรือบางกิจกรรมที่มีการยืดเหยียดร่างกายและการฝึกหายใจไปพร้อมกัน เช่น โยคะ พิลาทิส ยังช่วยลดความตึงกล้ามเนื้อและช่วยให้เลือดไหลเวียนได้ดีขึ้น
- นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ หลีกเลี่ยงการนอนดึก แนะนำเข้านอนไม่เกิน 22.00 น. มีกิจวัตรประจำวันก่อนเข้านอนที่ช่วยให้ใจสงบและผ่อนคลายจะช่วยลดความเครียด นอนหลับได้ลึก และช่วยให้ร่างกายฟื้นตัวได้ดีตื่นมาสดชื่น
อาหารและการออกกำลังกาย/ท่ากายบริหาร
อาหารที่ช่วยลดความเครียดและบำรุงหลอดเลือดดำ
- เพิ่มอาหารแอนตี้ออกซิแดนซ์ เบอรี่ ถั่วเปลือกอ่อน ผักใบเขียว เพิ่มความแข็งแรงของหลอดเลือด ช่วยซ่อมแซมผนังหลอดเลือดที่เสียและช่วยเรื่องการไหลเวียนเลือด
- กินผักผลไม้ที่วิตามินซีสูง เช่น พริกหลาน บรอกโคลี่ คะน้า ปวยเล้ง ส้ม ฝรั่ง มะขามป้อม วิตามินซีช่วยการทำงานของคอลลาเจนที่เป็นส่วนประกอบของผนังหลอดเลือด
- กินอาหารที่อุดมด้วยฟลาโวนอยซึ่งเป็นทั้งสารลดการอักเสบ แอนตี้ออกซิแดนซ์ ช่วยให้หลอดเลือดแข็งแรงและไหลเวียนดี ฟลาโวนอยด์พบได้ใน บลูเบอรี่ ส้ม เลมอน ดาร์กชอกโกแลต องุ่นแดง เชอรี่ เคล บลอกโคลี่ หัวหอม และ ชาเขียว
- ลดอาหารเค็มจัด ยิ่งทำให้มีเกลือเกินในร่างกาย ร่างกายและขาจะบวมมากยิ่งขึ้น
- ดื่มน้ำอย่างเพียงพอ ช่วยการไหลเวียนเลือดเป็นไปอย่างปกติ และ ลดความเครียด
ออกกำลังกายเพื่อป้องกันเส้นเลือดขอด
- เดินวิ่ง หรือเดินขึ้นทางชัน ช่วยเพิ่มความแข็งแรงกล้ามเนื้อขา
- ปั่นจักรยาน
- ว่ายน้ำ เป็นการออกกำลังกายทุกส่วนของร่างกาย เพิ่มการไหลเวียนเลือด และลดความตึงของกล้ามเนื้อขาได้
- โยคะ ช่วยเรื่องความยืดหยุ่นและเพิ่มความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ
หากมีอาการอยู่แล้วจะรักษาเส้นเลือดได้ด้วยวิธีไหนได้บ้าง
- นอนยกขาสูง หลังจากทำงานที่ต้องนั่งห้อยขาหรือยืนทั้งวัน โดยยกขาวางบนหมอนให้สูงกว่าระดับหัวใจ
- สวมถุงน่องเส้นเลือดขอด ขณะที่ต้องทำงานนั่ง ยืนหรือเดินต่อเนื่องเป็นเวลานาน
- กินอาหารที่มีประโยชน์และออกกำลังกายสม่ำเสมอ เพื่อควบคุมน้ำหนักไม่มีภาวะน้ำหนักเกิน
ที่ Thanavaricosevein Clinic เรามีบริการรักษาเส้นเลือดขอดโดยศัลยแพทย์หลอดเลือดที่มีประสบการณ์มากกว่า 10 ปี ตรวจละเอียดด้วยการอัลตราซาวด์ดูความผิดปกติของหลอดเลือดดำชั้นตื้นเพื่อการวินิจฉัยที่แม่นยำ สามารถรักษาเส้นเลือดขอดได้ทั้งในแง่ความงาม เช่น การเลเซอร์หรือฉีดยาเส้นเลือดขอดขอดขนาดเล็ก และรักษาเส้นเลือดขอดที่เป็นตัวโรค มีอาการปวดขา ขาบวม หรือมีแผลเรื้อรังจากเส้นเลือดขอด ด้วยการฉีดยาเส้นเลือดขอดขนาดใหญ่และลึกด้วยการอัลตราซาวด์นำ ผ่าตัดเส้นเลือดขอดไร้แผล และยังมีแนวทางป้องกันการกลับเป็นซ้ำของเส้นเลือดขอด
